Thuật ngữ 3K
(職場での３K)

Trên thế giới, người Nhật Bản luôn được biết đến là những người lao động miệt mài, làm việc quên ăn quên ngủ đến mức chết vì công việc. Nên chính phủ và nhiều công ty phải đưa ra các chính sách khuyến khích người lao động tan làm đúng giờ, ngày nghỉ nhiều lên.Nhưng thực sự họ yêu công việc của họ tới mức như thế sao? Tại sao giới lao động lại hình thành thuật ngữ 3K – 5K để miêu tả công việc của họ.

Đầu tiên chúng ta phải biết thuật ngữ “3K” là gì? 

Là thuật ngữ lấy ba chữ cái K đầu tiên ( 3K (さんけー : sanke)trong 3 từ: 

• きつい (kitsui): vất vả
• 危険 (kiken) : nguy hiểm
• 汚い(kitanai): bẩn

Còn trong tiếng Anh là “3D-Demanding, Dangerous, Dirty.”

Vào những năm 1980, trong thời kỳ nền kinh tế Nhật Bản đang trong giai đoạn khủng hoảng,thuật ngữ này đã được sinh ra và lan truyền một cách chóng mặt.

Ở thời kì đó,người ta luôn tồn tại một sự khao khát, khát vọng là được làm việc trong những ngành nghề nghe cao sang, xa hoa như văn phòng, người mẫu, quảng cáo, mà né tránh những công việc gây tổn hao về thể chất và tinh thần như các ngành phải sử dụng tay chân là xây dựng, dọn dẹp,… Nói cách khác “3K” chính là thuật ngữ ám chỉ những công việc mà ít người muốn làm, công việc tay chân, tầng lớp thấp.

Với đặc tính riêng của những ngành nghề thì biến thể của 3K sẽ được viết theo cách khác. Ví dụ, 3K trong ngành văn phòng công sở của nữ giới là :

• 綺麗 ( Kirei) : Đẹp đẽ. Tại nơi làm việc, nữ giới luôn được yêu cầu phải chăm chút ngoại hình, đến nơi làm việc mà lôi thôi, mặt không trang điểm thì sẽ bị đánh giá thấp.
• 気配り(Kikubari) : Chu đáo, tỉ mỉ. Mặc dù thế giới vẫn luôn kêu gọi về vấn đề bình đẳng , nhưng tại Nhật thì vẫn còn nhiều trường hợp trọng nam khinh nữ , nên phụ nữ đi làm luôn bị áp lực hơn cánh đàn ông.
• きつい ( Kitsui) : Vất vả. Không ít gia đình tại Nhật vẫn đang sống theo hình mẫu là chồng đi làm, vợ ở nhà chăm nuôi con cái và chăm sóc nhà cửa. Nên đối với những trường hợp mà người phụ nữ vừa phải đi làm, vừa phải quán xuyến nhà cửa thì thực sự rất khó để tránh khỏi sự vất vả trong cuộc sống hiện tại.

Còn 3K đối với ngành Kaigo thì là như thế nào :

• 給料が安い ( Kyuryo ga yasui) : lương rẻ
• 休暇がない ( Kyuuka ga nai) : thời gian nghỉ ngơi không dó
• かっこわるい ( Kakkowarui) : bôi nhếch

Ngoài 3K nêu ở trên thì nhiều người cũng có bổ sung thêm 2K để thành 5K như :

• 結婚できない ( kekkon dekinai) :không thế kết hôn
• 心を病む( Kokoro wo yamu ) : tinh thần tổn hại

Nhưng thuật ngữ 3K thời những năm 1980 tới nay thì có sự thay đổi gì khi nền kinh tế thay đổi, trọng tâm chuyển sang các ngành công nghệ số IT hay kinh doanh tự do,tạo thêm nhiều cơ hội cho các sinh viên ngành nghề này hay những người tay ngang nói riêng. Nhưng dân trong các ngành này lại có thuật ngữ 3K thời hiện đại:  

• きつい ( kitsui) : vất vả
• 帰れない ( kaerenai ): không thể về nhà
• 給料が安い (Kyuryo ga yasui) : lương thấp

Trong các ngành này, nhân viên phải chạy theo KPI hoặc deadline với cường độ rất cao, khiến việc tan làm đúng giờ là điều hiếm hoi nhưng lại không có thu nhập cao vì dư thừa lao động.

Thuật ngữ 3K trong thời hiện đại có vẻ “linh hoạt” khi không giới hạn cho công việc nào. Kể cả là được làm công việc bạn yêu thích, thì đôi khi bạn cũng cảm thấy bị mệt mỏi. Nên không có  công việc nào gọi là hoàn hảo, nhẹ nhàng cả, tuy công việc có 3K – 5K thì sự kiên trì theo đuổi và sức chịu đựng của đó của người Nhật là điều không thể xem thường.